Buồn nôn ở bệnh nhân ung thư

14:44 - 01/04/2020

Xạ trị, hóa trị có thể gây buồn nôn ở bệnh nhân ung thư. Bệnh nhân nên làm gì để cải thiện tình trạng buồn nôn? Những thực phẩm nên và không nên ăn khi bị buồn nôn là gì?

Tại sao bệnh nhân ung thư bị buồn nôn?

Một người có thể cảm thấy buồn nôn, có kèm hoặc không kèm theo nôn thật sự. Khi hóa trị, buồn nôn có thể diễn ra trong ngày bạn điều trị và có thể hết sau vài ngày, tùy thuộc vào loại thuốc sử dụng. Nếu xạ trị ở vùng bụng, ngực, não, hoặc xương chậu buồn nôn có thể bắt đầu ngay sau khi điều trị và kết thúc trong khoảng vài giờ. Cảm giác buồn nôn và nôn thật sự cũng có thể do những tác nhân khác.

Bạn hãy thông báo với bác sĩ và điều dưỡng của bạn nếu cảm thấy buồn nôn hay đang bị nôn ói vì có vài loại thuốc chống nôn có thể giúp ích. Bác sĩ sẽ kê toa theo lịch trình đều đặn, hay theo giờ. Nếu thuốc được kê ban đầu không phù hợp, bác sĩ sẽ đề nghị loại khác. Bạn sẽ phải thử để chọn ra loại thuốc phù hợp nhất.

Xạ hoặc hóa trị gây buồn nôn

Xạ hoặc hóa trị có thể gây buồn nôn ở bệnh nhân ung thư

Làm thế nào để khắc phục tình trạng buồn nôn ở bệnh nhân ung thư?

Nên ăn trước khi tiến hành lịch trình điều trị.
Ăn 6 đến 8 bữa nhỏ một ngày, thay cho 3 bữa chính.

Ăn từ 6 đến 8 bữa ăn nhỏ một ngày Cải thiện tình trạng buồn nôn ở bệnh nhân ung thư thông qua chế độ dinh dưỡng

Ăn thức ăn khô, như là bánh quy giòn, bánh mì nướng, ngũ cốc khô, hay bánh mì que, khi bạn thức dậy và vào vài thời điểm trong ngày.
Ăn các loại thức ăn không có mùi mạnh, nên ăn đồ ăn lạnh.
Hãy thử thức ăn nhạt, mềm, dễ tiêu hóa trong những ngày có lịch điều trị. Kem làm từ bột lúa mì, súp gà với bánh quy mặn có thể an toàn với dạ dày hơn là một bữa ăn lớn.
Nếu bạn cần nghỉ ngơi, bạn nên ngồi hoặc tựa lưng ít nhất một giờ sau khi ăn.

Nên ngồi dựa sau khi ăn một giờ

Hình 3: Nên ngồi dựa sau khi ăn một giờ.

Uống từng ngụm nước thường xuyên để tránh mất nước. Có thể dùng nước đun sôi, nước uống thể thao, nước trái cây, gelatin (tương tự như rau câu, được làm từ collagen động vật), kem que.

Uống từng ngụm nước thường xuyên

Hình 4: Uống từng ngụm nước thường xuyên.

Ăn chậm.
Hỏi ý kiến bác sĩ về thuốc ngừa và điều trị buồn nôn.
Thử ngậm kẹo bạc hà hay kẹo chanh cứng, nếu thấy vị khó chịu.
Trong trường hợp nôn ói, uống càng nhiều nước càng tốt. Sau khi nôn, súc miệng sạch, chờ khoảng 30 phút, sau đó cố gắng uống từng ngụm chất lỏng như là nước táo, việt quất, soda, nước đun sôi, hay ngậm đá hương vị.
Nấu ăn bên ngoài trên vỉ nướng hay dùng túi hút mùi để làm giảm mùi, giữ không khí trong phòng ở nhiệt độ thích hợp và sạch.

Những điều nên tránh khi bị buồn nôn

Tránh các loại thức ăn quá ngọt, dầu mỡ, chiên, nhiều gia vị.
Tránh ăn trong căn phòng ấm, có mùi nấu nướng hay mùi khác.

Bảng tóm tắt các loại thực phẩm nên dùng và tránh khi buồn nôn:

Loại thức ăn	Nên ăn	Nên tránh
Giàu protein	Thịt luộc hay nướng, cá, gia cầm, thịt lạnh hay salad cá. Trứng. Súp kem làm từ sữa ít chất béo. Sữa chua không chất béo.	Thịt béo, chiên, như là xúc xích hay thịt xông khói. Trứng chiên. Sữa lắc (trừ khi được làm từ kem hoặc sữa ít chất béo).
Bánh mì, ngũ cốc, gạo và mì ống	Bánh quy mặn, bánh soda, bánh mì nướng, ngũ cốc lạnh, bánh nướng xốp Anh, bánh mì tròn. Mì trơn, gạo.	Doughnuts, bánh ngọt, bánh quế, bánh nướng xốp.
Trái cây và rau củ	Khoai tây (nướng, luộc, nghiền). Nước trái cây. Rau, trái cây đóng hộp (không ăn nếu buồn nôn trầm trọng).	Khoai tây chiên. Rau tẩm bột, nước sốt từ rau củ hoặc rau củ có mùi mạnh.
Nước uống, đồ tráng miệng và các loại thức ăn khác	Nước trái cây đóng hộp, nước giải khát không cafein, trà đá, nước uống thể thao. Nước trái cây, gelatine vị trái cây. Bánh bông lan, bánh kem xốp vani. Pudding. Bánh qui mặn. Kem que, kem trái cây. Bơ, margiarine (lượng nhỏ). Muối, quế, gia vị (nếu dung nạp).	Rượu. Cà phê. Bánh, kem làm từ sữa nhiều chất béo. Salad nhiều gia vị. Ô liu. Tiêu, hành, nước sốt và hỗn hợp gia vị cay.